8 zaken die je kunnen helpen bij het regelen van een uitvaart

Vroeg of laat zul je een keer betrokken zijn bij het regelen van een uitvaart. Veel mensen weten er maar weinig vanaf en moeten, naast de schok van een overlijden, zich ook nog eens wegwijs maken in een onbekende wereld. Daarom hier een aantal zaken op een rij voor als je op enig moment voor deze moeilijke taak staat:

1. Keuze voor een uitvaartbegeleider. Als je weet dat iemand uit je omgeving binnenkort zal overlijden en je betrokken zult zijn bij het regelen van een uitvaart, ga dan alvast op zoek naar een uitvaartonderneming waar je een goed gevoel bij hebt. Vraag eens rond of de mensen om je heen goede ervaringen hebben met een bepaalde onderneming of uitvaartbegeleider. Je kunt een uitvaartbegeleider vragen om een keer kennis te komen maken zodat je kunt ontdekken of iemand bij jullie past. Wanneer het overlijden plotseling komt, is kennis maken van te voren er niet bij. Wel kun je anderen vragen naar ervaringen. En – dat geldt ten alle tijden – wees je bewust van het feit dat jij de klant bent. Als dingen niet gaan zoals je wilt of je voelt geen enkele klik, vraag dan om iemand anders!
2. Opbaren. De eerste keuze die gemaakt moet worden is de manier van opbaren. Blijft iemand thuis of willen jullie liever dat iemand naar een rouwcentrum gaat? De meeste rouwcentra hebben 24-uurs kamers waar je een pasje van krijgt en dus 24 uur per dag naar toe kunt gaan. Wanneer iemand thuis blijft kun je op elk moment van de dag even binnenlopen om bij iemand te zitten zodat je genoeg tijd hebt om afscheid te nemen, naast alles wat er geregeld moet worden. Er zijn twee manieren van opbaren: koelen en lichte balseming (thanatopraxie). Het koelen van het lichaam kennen we al langere tijd: de overledene wordt op een koelplaat gelegd zodat de achteruitgang van het lichaam wordt vertraagd. Een nieuwere vorm van opbaren is thanatopraxie. Door het inbrengen (meestal via de slagader in de hals of lies) van een vloeistof wordt de ontbinding tijdelijk stil gelegd. Het lichaam neemt kamertemperatuur aan en de huid krijgt een normale kleur. De kosten zijn nagenoeg gelijk dus je kunt een keuze maken die alleen is gebaseerd op wat goed voelt.
3. Laatste verzorging. Iemand die je dierbaar was verzorgen en kleden is voor veel mensen best een moeilijk moment. Zeker als het om een volwassene gaat is dit niet iets wat je in het dagelijks leven wel deed dus dat kan nu ongemakkelijk voelen. En wellicht vind je het ook lastig om het lichaam aan te raken van iemand die is overleden. Weet dat juist dit moment heel erg kan bijdragen aan je rouwproces. Veruit de meeste mensen geven mij terug dat ze blij zijn dat zij, ondanks hun angst, toch zelf hebben verzorgd. En dat zij er met een goed gevoel op terug kijken. Geef bij de mensen van de uitvaartonderneming, die helpen bij de verzorging, aan dat je het spannend vindt. Zij zullen je geruststellen en je helpen om dat te doen waar je je goed bij voelt.
4. Begraven of cremeren. Het is een overzichtelijke keuze die je moet maken want dit zijn de enige twee mogelijkheden die we in Nederland hebben. Toch blijkt het vaak nog een lastige keuze. Zeker als je niet weet wat degene die is overleden had gewild. Neem dan vooral jullie eigen gevoel als uitgangspunt. Het voordeel van cremeren is dat je de as thuis kunt bewaren of er bijvoorbeeld een sieraad van kan laten maken. Het voordeel van begraven is dat je altijd een duidelijke plek hebt om naartoe te gaan. Neem wel mee in je overweging dat begraven over het algemeen duurder is dan cremeren.
5. De dag van het afscheid. Voordat je gaat nadenken over een kist of wade, rouwkaarten, vervoer, condoleren etc. kan het erg helpen om te starten met nadenken hoe je graag wilt dat het afscheid er uit ziet. Wat is belangrijk op die dag? Als je die dingen eerst met elkaar bepaalt, kun je aan de hand daarvan keuzes gaan maken voor al die andere zaken die besloten moeten worden. Meestal passen die keuzes dan als vanzelf bij de sfeer die je wilt neerzetten op de dag van het afscheid. Als je het bijvoorbeeld belangrijk vindt dat het afscheid warm en intiem is, bepaalt dat de keuze voor de plek van het afscheid, wie er uitgenodigd worden, welke mensen er spreken etc. Start dus met het resultaat voor ogen en ga dan pas invullen.
6. Besteed dingen uit. Er moet in een paar dagen tijd ontzettend veel geregeld worden. Veel mensen worden daardoor zo in beslag genomen dat er te weinig tijd overblijft om afscheid te nemen. Gewoon een tijdje bij de overledene te zitten, nog dingen te zeggen, muziek te luisteren of gewoon stil te zijn. Dit zijn de laatste momenten met iemand die je dierbaar was. Maak daar tijd voor door zoveel mogelijk dingen uit te besteden. De meeste mensen om jullie heen willen dolgraag helpen. Neem die hulp aan of schakel die in. Ook het ontvangen van (rouw)bezoek aan huis kun je sturen zodat je niet de hele dag mensen in je huis hebt en zelf niet meer aan afscheid nemen toe komt. Bepaal bijvoorbeeld een of twee momenten waarop mensen langs kunnen komen en wijk daar niet vanaf.
7. Een fotograaf. Ervaring leert dat veel van wat er op de dag van de uitvaart gebeurt langs je heen gaat. Het kan erg fijn zijn, vooral als een uitvaart niet in kleine kring plaatsvindt, om later de foto’s te kunnen bekijken van die dag. Het kan enorm helpen bij het rouwproces om terug te zien wie er waren, wat jullie deden en op welk moment. Ook in de dagen tussen overlijden en de uitvaart kun je ook zelf af en toe een foto maken. Van de overledene, het schrijven van de kaarten, het bezoek of de bloemen die in huis staan. Veel mensen vinden dit een beetje een gek idee om te doen maar geven allemaal achteraf aan ontzettend blij te zijn met al die foto’s. Juist omdat er die dagen veel langs je heen gaat en je niet meer herinnert.
8. Spreek je eigen wensen uit en heb ook oog voor die van de ander. Regelmatig ontstaan er spanningen tussen vrienden en familie bij het organiseren van een uitvaart. Iedereen heeft zijn eigen verbinding met en herinneringen aan degene die is overleden. En allemaal geven we anders uiting aan verdriet. Belangrijk is om voor je eigen wensen uit te komen. Omdat je het niet over kunt doen en jouw eigen manier van afscheid nemen je helpt om het verlies beter met je mee te dragen. Maar geef ook ruimte aan de wensen van anderen, hoe onbelangrijk die in jouw ogen ook mogen zijn. Ook zij willen op een eigen manier het afscheid invullen.

Deze punten kunnen je helpen bij het regelen van een uitvaart en je kunt ook anderen helpen door deze informatie door te geven. En – naast dat afscheid nemen vaak verdrietig is – zijn er meestal ook hele mooie momenten in deze dagen. Die wens ik je toe door deze informatie met je te delen.